مباهله چه روزی است؟

روز بیست و چهارم این ماه ] ذى الحجة [ بنا بر اشهر روز مباهله است، و بعضى روز بیست و پنجم، و بعضى بیست و هفتم این ماه گفته اند. و اگر در هر یک از این دو روز بلکه در روز بیست و سوّم نیز اعمال این روز را بجا آورند نیک است.

و سبب فضیلت روز مباهله به طور اختصار آن است که: چون حضرت رسول(صلى‌الله علیه وآله)رسولان فرستاد به سوى نصاراى نجران که اعظم تر سایان عرب بودند و ایشان به کتب خود رجوع کردند و اوصاف آن حضرت را در جمیع کتب انبیا مشاهده کردند، حبّ دنیا بر اکثر علماى ایشان غالب شد و ایمان نیاوردند و هفتاد نفر از علما و عُظَماى خود را فرستادند که صفاتى که در کتب سابقه براى حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) دیده‌اند مشاهده نمایند و به مدینه داخل شدند و صفات را موافق یافتند و حضرت رسول(صلى الله علیه وآله)حجّت‌هاى شافى بر ایشان تمام کرد و باز بعضى از ایشان به سبب حبّ ریاست و اغراض باطله مضایقه کردند در ایمان آوردن. و حق تعالى آیه مباهله را فرستاد; پس حضرت رسول(صلى‌الله علیه وآله)عبا بر دوش مبارک گرفت و حضرت امیر‌المؤمنین و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین(علیهم‌السلام) را در زیر عبا داخل کرد و گفت: «پروردگارا هر پیغمبرى را اهل‌بیتى بوده است که مخصوص‌ترین خلق بوده‌اند به او; خداوندا اینها اهل بیت من هستند، پس از ایشان بر طرف کن شکّ و گناه را و پاک کن ایشان را پاک کردنى)». پس جبرئیل نازل شد و آیه تطهیر را در شأن ایشان آورد. پس حضرت رسول(صلى‌الله علیه وآله)این چهار بزرگوار را بیرون برد از مدینه براى مباهله و چون نصارى حقّیت آن حضرت را دانسته بودند و بعد از ایستادن حضرت با آن بزرگواران در مقام مباهله آثار نزول عذاب در زمین و آسمان ظاهر شد، و عالم بزرگ ایشان گفت: به خدا قسم که من روى چندى مى بینم که اگر دعا کنند که کوهى از جاى خود کنده شود، هر آینه کنده خواهد شد. جرأت مباهله نکردند و استدعاى مسالمه و مصالحه کردند و بنا شد که هر سال جِزیه دهند. پس حضرت به امر الهى قبول فرموده، نفرین نکرده و جزیه قرار داد.
این مختصرِ قضیّه است وعلماى شیعه و سنّى آن را ضبط نموده‌اند و فواید بى‌شمار و فضایل بسیار از براى اهل‌بیت آن حضرت به خصوص براى امیر‌المؤمنین(علیه‌السلام) از این واقعه استنباط نموده اند. و زمخشرى در کشّاف و محمّد‌بن طلحه شافعى در مطالب‌السّؤول به بسیارى از آن اشاره نموده‌اند و ] این [ رساله را گنجایش ذکر آن‌ها نیست.
و نیز از جمله امورى که در این روز واقع شده و باعث مزید فضل آن گشته، آن است که حضرت امیر المؤمنین(علیه السلام)در این روز انگشتر خود را به سائل بخشید در حال نماز و آیه کریمه (إنَّما وَلِیُّکُمُ اللّهُ) که نصّ صریح بر امامت اوست نازل شد، و امامت آن حضرت بر اصحاب بصیرت هویدا گردید.